Qırımtatar tili ve edebiyatı (1 qısım)
Кримськотатарська мова та література. Підручник інтегрованого курсу для 5 класу закладів загальної середньої освіти (у 2-х частинах). Частина 1.
- Автор: А.Сеїт-Джеліль, М.Мамутова
- Видавництво: "Букрек"
- Рік видання: 2022
- Сторінок: 152
- Формат файлу: pdf
Saygılı oca ve talebeler!
Elinizdeki derslik ana tilimizni ögrenüvde yanı, müim bir saifeni aça.
Milletimiz öz ana-Vatanı - Qırımğa toplu qaytqanmdan berli, ana tilini latin elifbesine keçirmeknen endi 30 yıldan berli oğraşıp-küreşip kelmekte edi. 2021 senesi Ukraina ükümeti tarafından imzalanıp Qarar alıngan son, biz qırımtatar filinde şu elifbe vastasmen yazmağa endi resmiy aqqmı aldıq.
Bu elifbe til hususiyetlerimizni en uygun ifade ete, türkiy tillerge yaqmlığım kostere. Bundan gayrı, o, dünyanın türlü köşelerinde yaşağan ve Qırımm arzu etken vatandaş-larımıznen daa sıq bağ tutmağa imkân yaratır kibi fikirde turamız. O, daima birleşmek maqsadım közde tutıp, birlikte tiklenmek niyeti ile tasdiqlanılğan.
Latin elifbesindeki yazuvımız qırımtatar filinin imlâsına esaslanıp qurulğan, şunın içün telâffuzı ayrı olğanmı aqlınızda tutıp, em de bum hususan oca ve büyükler aytqanmdan sezip-saqlap, farqma yete beriniz. Bularnın üstünde çalışaraq, tilimiznin özüne has çizgileri bar olğanmı unutmay, tam doğru laf etmeğe tırışınız.
Diqqatınıznı dersliknin daa bir yanılığına celp etkeninizni isteymiz. Derslikni tertip etkende, biz dünya ve Avropadaki ögretüv yanaşuvlarım köz öğüne aldıq. Ona köre til ve edebiyat ayırılmay, biri-birinin müitinde saqlap qaldırıla. Em insannın ömründe qıymetini coymağanlarım ve eksikliğini sezdirmey değil de, daima bağlı olıp qalğanını bildirmek içün, insan içün şu eki müim fenni bir derslik içinde birleştirmek qararı alındı.
Derslik, aftalarğa bölünip, til ve edebiyattan elde etilecek bilgi ve alışqanlıqlardan ibaret, ve olarnı ileriletmek içün tertip etilgen. Er bir afta devamında siz, saygılı talebeler, türlü til meşğüliyetleri üstünde iş alıp barıp, ağzaviy ve yazma nutuq faaliyetlerinizni arttırac,aqsınız. Metinler, sizin munasebetinizni ve, seslenüvnen, tenqidiy fikir etüv ve yaratıcılığınıznen beraber, elbet milliy an östürüv ve sevgi ve eybetlevni - demek tilni, medeniyetimizni saqlap qaluvda faal areketlerinizni bekley. Lâkin er alda, özünizde ileriletken til ve edebiyat salâhiyetleriniz er angi fende, diğer bir tilni ögrenüvde baş yardım (alet) ve vasta olacağında emin olıp çalışınız, çünki er angi bilgi, yanı malûmat tamam ana tili vastasmen en tez ve yaqm, en semereli ve faydalı menimsenile. Bundan gayrı, şunı da qayd etmelimiz ki, evel oqutılğan programma esasında işlep çıqarılğan ve evelki dersliklerde akis olunğan mevzular kirsetilmegen. Buna sebep - ‘Yanı ukrain mektebi’ çerçivesinde alıp barılğan iş, şu cümleden imselli prog-rammalarnı tertip etüv talabma riayet etilmesidir. Şunın içün oca, bum keregi qadar qullanmalardan (ya da evelki dersliklerden) alıp, ihtiyacınızğa köre (yani şu yanaşuv-larnın kirsetmesini lâyıq körse), olar vastasmen qoşma olaraq daa anlata ya da pekite bile.içün tertip etilgen. Er bir afta devamında siz, saygılı talebeler, türlü til meşğüliyetleri üstünde iş alıp barıp, ağ-zaviy ve yazma nutuq faaliyetlerinizni arttırac,aqsınız. Metinler, sizin munasebetinizni ve, seslenüvnen, tenqi-diy fikir etüv ve yaratıcılığınıznen beraber, elbet milliy an östürüv ve sevgi ve eybetlevni - demek tilni, medeniyeti-mizni saqlap qaluvda faal areketlerinizni bekley. Lâkin er alda, özünizde ileriletken til ve edebiyat salâhiyetleriniz er angi fende, diğer bir tilni ögrenüvde baş yardım (alet) ve vasta olacağında emin olıp çalışınız, çünki er angi bilgi, yanı malûmat tamam ana tili vastasmen en tez ve yaqm, en semereli ve faydalı menimsenile. Bundan gayrı, şunı da qayd etmelimiz ki, evel oqutılğan programma esasında işlep çıqarılğan ve evelki dersliklerde akis olunğan mevzular kirsetilmegen. Buna sebep - ‘Yanı ukrain mektebi’ çerçivesinde alıp barılğan iş, şu cümleden imselli programmalarnı tertip etüv talabma riayet etilmesidir. Şunın içün oca, bum keregi qadar qullanmalardan (ya da evelki dersliklerden) alıp, ihtiyacınızğa köre (yani şu yanaşuvlarnın kirsetmesini lâyıq körse), olar vastasmen qoşma olaraq daa anlata ya da pekite bile.
Saygılı talebeler, zemaneviy vaziyetnin yaratılayatqan şaraitlerinde, qırımtatar tilini latin elifbesinden ilk qullanıp oquycaq ve orta tasil müessiselerinde ana filimizde ilk tasil alacaqlardan siz oldınız. Sizni bu imkânnı elde etkeniniznen can-yürekten hayırlaymız!